Nieuwe duurzame rituelen zijn belangrijk bij uitvaarten, bosbaden past daar perfect bij

Op 26 april was Gudrun Feldkamp uitgenodigd om mini bosbaden te geven op ‘De Groene Dood’ het symposium van de uitvaartbranche op de Hilversumse begraafplaats Zuiderhof.

Half uurtje bosbaden?


Ben je weken aan het voorbereiden, pakt het toch anders uit! Ik mocht 2 bosbaden van een half uur geven. Kijk, een 3 uur durend bosbad doe ik fluitend, een half uur durend bosbad is hard werken, want hoe laat je mensen in zo’n korte tijd toch iets ervaren wat ze nooit meer loslaat?
Ja, dat is mijn uitdaging. Ik had dus heel goed nagedacht, uitgeprobeerd, getimed, alles is tot de puntjes …
En vervolges zit je in de zaal en komen die prachtige verhalen van de sprekers bij je binnen en besef je: het moet anders, het moet allemaal anders!

Dus neem ik je nu mee met mijn gedachten en de inspiratie die ik heb mogen vinden.

Nieuwe duurzame rituelen zijn belangrijk bij uitvaarten en bosbaden past daar perfect bij.
Uitvaartondernemers willen producten op de plank hebben liggen. Wat ik als Bosbad gids toe kan voegen is niet zozeer een product maar een een brede beleving waar momenten duurzaam worden ingevuld en veel langer duren.

Vaker naar de begraafplaats is goed voor je ziel

Wat kun je op een begraafplaats nog meer doen dan een graf bezoeken? Je vindt er bezinning, bezieling, zijn. Je reflecteert op het levenspad, op eeuwigheid. Een bosbad kan je daar dicht bij in de buurt brengen zonder dat je je geforceerd voelt.

Begraafplaatsen zijn groene longen in de stad. We zijn met steeds meer mensen in Nederland en de natuurgebieden staan onder steeds hogere druk. Dat betekent dat deze groene longen een belangrijker rol gaan spelen. Hoe zorg je ervoor dat je begraafplaats vaker wordt bezocht? Hoe kan het een grotere rol in het leven van de stedelingen gaan spelen? Door het aanbod aan wat je er kunt doen op gepaste wijze te verbreden. Natuurtherapieën zoals bosbaden zijn stil, respectvol en hebben een lage impact op overige activiteiten.

Het onderhoud van de monumentale bomen, de doorkijkjes die met elk seizoen veranderen, de liefdevol onderhouden plantsoenen, – kost serieus veel geld. Vooral gemeentelijke begraafplaatsen staan onder druk. Meervoudig bezoek van begraafplaatsen waarbij bijvoorbeeld nieuwe rituelen van afscheid een rol spelen kan voor meer betrokkenheid, meer bezoek en dus ook meer rechtvaardiging van overheidsuitgaven voor onderhoud zorgen. Bosbaden brengt ook mensen op de been die je normaal gesproken weinig ziet zoals jongeren.

Natuur is alle religies

Nederland raakt in rap tempo ontkerkelijkt. We zijn niet meer zo overtuigt moslim, katholiek, hindu, gereformeerd. We zijn mens en we willen afscheid nemen van een mens. Na een uitvaartritueel kunnen we zelf echter moeilijk een vervolg bedenken dat bij onze moderne levensstijl past. Terwijl het afscheid nog niet voltooid is en je je geliefde mens wilt blijven ontmoeten, ook in deze fase van geleidelijk loslaten. Je wilt de transitie vormgeven waarin het afscheid een andere vorm aanneemt, van intensiteit verandert. Bosbaden zijn zo mild en open, zo aardend en toegankelijk dat ze hier perfect als basis voor kunnen dienen.

Help helen

Er is heerst een ware epidemie aan burnouts, angsten en depressies. De wachtlijsten voor hulp zijn nog nooit zo lang geweest. Een van de hulpvragen is omgang met afscheid nemen, verdriet en rouw. We weten niet meer hoe we daarmee om moeten gaan. Bij begrafenissen zijn we vaak bezig met zakelijke en sociale aspecten, maar niet niet met de rauwe pijn die afscheid teweeg kan brengen.

Een bosbad biedt een veilige kom voor de diep menselijke gevoelens die we soms zo moeilijk met elkaar kunnen delen. Het is een interventie die de deelnemers uit het hoofd in het lichaam trekt, die voelen veilig laat zijn en ook intense ervaringen een plek kan geven.

Duurzaam door focus te verbreden

Elke uitvaart brengt milieuvervuiling met zich mee. Van verbranding tot grafkist, van lijkwade tot GPS tracker. Het heeft allemaal een negatieve voetafdruk.
De beste uitvaart, hoorde ik Marion Weijzen zeggen, heeft een slow touch: mensen zonder kist en veel kleding in hun eigen tempo laten gaan.
Maar als er dan toch gecremeerd moet worden, wil ik toevoegen, ga dan niet achteraf een urn met een natuurstenen deksel kopen. Vier de overledene bij een bosbad en ervaar dat je geliefde op het moment van transitie opgaat in de natuur, boom wordt.

De focus van rouw en herdenken wordt bij bosbaden verlegt van het graf of de urn, van de exacte locatie vandaan naar de ruimtelijke omgeving, het landschapspark dat de begraafplaats is. De aandacht gaat uit naar de circulaire natuurlijke wereld waar de overleden geliefde ook deel van uitmaakt.

Bosbaden bij het beukenbosje van april

Naast al dit was er ook nog een kort en simpel bosbad. Hoe fijn dat collega Linde erbij was, en ook Erne, een bosbadgids uit Drente sloot aan.
ik neem je in gedachten mee naar de treurbeuk op het grasveld voor de begraafplaats. En van daar naar het rode beukenbosje op de Hoorneboeg. Onderweg moest ik een schier eindeloos pad vol hondenpoep overbruggen met verhalen over natuur die je veel hebben betekend. Ik liep langs de groepjes en merkte, dit gaat helemaal goed, ze genoten van elkaars vertellingen en er werd geen drol gezien. In het bosje was de betovering onmiddellijk! Er spreekt weinig zo rechtstreeks als rood groen beukenblad in april. De harige bladrand, de fijne adering, luisteren naar de specht, het briesje, het droge blad onder onze voeten. Aandacht besteden aan de beweging om ons heen, de reflecties van licht. Komorebi, zonlicht gefilterd door het blad en tenslotte helemaal aan het einde van dit mini bosbad mocht je een blaadje proeven. Dankbaar voor deze plek.
Voor mijn gevoel was het super geslaagd.

‘We’ll meet again, don’t know where, don’t know when …’


Nu ben ik heel benieuwd of ik deze mensen terug ga zien. Ik heb een cadeaubon gegeven, ze mogen gratis met mij mee op één van mijn uitgebreide bosbaden.


Ik wens dat ik, dat onze Bosbadgidsen community iets mag toevoegen aan de wereld van afscheid en transitie. Dat bosbaden een manier wordt om om te gaan met rouw en dat we met elkaar voor meer duurzame, zuivere uitvaarten kunnen zorgen.

Daarvoor nodig ik uitvaartondernemers en betrokkenen bij de uitvaartbranche uit om kennis met ons te maken en met elkaar een machtig mooie duurzame module aan elkaars aanbod toe te voegen. Neem hiervoor contact op met Gudrun Feldkamp of een bosbadgids bij u in de buurt.